Χάρης
Ρεπορτάζ στην Αθήνα τη νύχτα της ανακοίνωσης της συμφοράς στους Αιγός Ποταμούς
Δημοσιογράφος Κώστας Τσουκάτος από το κανάλι SPARTANEWS
Καλησπέρα σας.
Καλώς ήρθατε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του SPARTANEWS .
βρισκόμαστε στην Αθήνα, όπου μόλις έφτασε η Πάραλος, για να ανακοινώσει την ήττα των Αθηναίων στη μάχη στους Αιγός ποταμούς. Επικρατεί μεγάλη αναστάτωση.Οι ανθρώπινες απώλειες απο την πλευρά των Αθηναίων που συμμετείχαν στην εκστρατεία είναι τεράστιες. Η θλίψη,ο πόνος και η αγωνία είναι ζωγραφισμένα στα πρόσωπα των Αθηναίων πολιτών.Θρηνούν για τους δικούς τους ανθρώπους και αγωνιούν για το μέλλον τους. Ας καταγράψουμε λοιπόν τα συναισθήματα και τις σκέψεις τους.
Α. Θρηνώντας για τους ανθρώπους τους
Γυναίκα που έχασε:
Γιο: Μετανιώνετε που στείλατε το παιδί σας να θυσιαστεί για την πατρίδα;
Σε καμία περίπτωση δεν μετανιώνω που έστειλα το παιδί μου να θυσιαστεί για την πατρίδα, μάλιστα ίσως να μετάνιωνα εάν δεν το έστελνα. Ίσως να φαίνομαι σκληρή, αλλά προτιμώ ο γιος μου να πεθάνει με αυτό το τρόπο για την πατρίδα μας, παρά να ήταν άπραγος σε όλο αυτό. Ναι, ο πόνος μου είναι μεγάλος, βαθύς, σίγουρα δεν θα τον ξεπεράσω ποτέ αυτόν το χαμό, όπως και καμία άλλη μάνα, αλλά τουλάχιστον θα νιώθω περήφανη για τον γιο μου, θα λέω πως ο γιος μου θυσιάστηκε για την πατρίδα μας, πως δεν ήταν δειλός. Ο γιος μου είναι ήρωας, θαρραλέος, ένας γενναίος Αθηναίος.
Τζοάννα Γκέκα
Γιο: Μετανιώνετε που στείλατε το παιδί σας να θυσιαστεί για την πατρίδα;
Όχι, μια Eλληνίδα μάνα δεν μετανιώνει ποτέ που το παιδί της υπερασπίστηκε την τιμή του και την πατρίδα του, όσο κι αν πονάει ο καημός από το θάνατό του. Ο χαμός του παιδιού μου θα με σημαδέψει για μια ζωή, όμως ξέρω ότι έφυγε περήφανος, για τα σώσει το έθνος του. "Η ταν ή επι τας" λέει πάντα μια Ελληνίδα μάνα περήφανη για τον γιο της που πάει να υπερασπιστεί την τιμή της πατρίδας του.
Κλέιντα Γκίνι
Σύζυγο: Τι θα πείτε στο παιδί σας (αγόρι) όταν μεγαλώσει, για τον πατέρα του;
Αδελφό: Είστε θυμωμένη με την πατρίδα που οδήγησε τον αδελφό σας στο θάνατο;
Εγγονό: Έχετε χάσει κι άλλους συγγενείς στον πόλεμο τώρα και 27 χρόνια; Τι έχετε να πείτε στους άνδρες που αποφασίζουν τους πολέμους;
Άνδρας που έχασε:
Γιο: μετανιώνετε που στείλατε το παιδί σας να θυσιαστεί για την πατρίδα;
Πατέρα: Θέλεις, όταν μεγαλώσεις, να πας να πολεμήσεις;
Αδελφό: Θα προτιμούσες να είχες πάρει τη θέση του αδελφού σου;
Αυτό που θα προτιμούσα είναι να μην υπήρχε πόλεμος, γιατί σε κάθε πόλεμο χάνονται πολλές ζωές. Η απώλεια ενός δικού σου ανθρώπου σε ένα πόλεμο μπορεί να είναι πάρα πολύ οδυνηρή, αλλά παράλληλα σου προκαλεί το αίσθημα της υπερηφάνειας. Νιώθω περήφανος που ο αδελφός μου θυσιάστηκε για την πατρίδα και ναι, θα ήθελα να είχα πάρει τη θέση του, γιατί όταν αγαπάς κάποιον, προσφέρεις τα πάντα γι' αυτόν. Ο αδελφός μου άφησε πίσω του μια οικογένεια που τον χρειαζόταν, ενώ εγώ δεν έχω τέτοιες υποχρεώσεις.
Χάρης Ψαθάκης
Θείο: Έχασες κι άλλους συγγενείς σ΄ αυτό τον πόλεμο;
Φίλο: Αν επρόκειτο να αποφασίσεις για έναν δίκαιο πόλεμο ή μια ατιμωτική ειρήνη, τι θα ψήφιζες;
Αν επρόκειτο να αποφασίσω για έναν δίκαιο πόλεμο ή για μαι ατιμωτική ειρήνη, θα ψήφιζα έναν δίκαιο πόλεμο, παρόλο που στον πόλεμο γίνονται πολλές καταστροφές. Ο λόγος για τον οποίο θα έπαιρνα αυτή την απόφαση είναι γιατί ακόμα και αν έχανα, θα είχα το ανάστημά μου ψηλά και δε θα ήμουν με σκυμμένο κεφάλι, επειδή πάλεψα ανεξαρτήτως αποτελέσματος, πάλεψα για ένα καλύτερο αύριο. Αντίθετα, αν ψήφιζα υπέρ μιας ατιμωτικής ειρήνης, θα ήταν σα να τα παρατούσα. Η ατιμωτική ειρήνη θα μείωνε την ηθική και εφόσον θα ήταν ατιμωτική δε θα διαρκούσε στο χρόνο, δηλαδή τα προβλήματα θα ξαναπαρουσιάζονταν στο σύντομο μέλλον.
Δημήτρης Σχοιναράκης
Β. Αναζητώντας ευθύνες από έναν
δημοκρατικό πολίτη: Δε θα περίμενε κανείς μια πολιτεία με δημοκρατικό πολίτευμα να φτάσει σ΄αυτό το αποτέλεσμα. Πιστεύετε ότι η ήττα οφείλεται στη μορφή του πολιτεύματος;
Η δημοκρατία ως πολίτευμα έχει αποδειχτεί πολύ ισχυρή και χάρη σ΄ αυτήν η Αθήνα έφτασε στο απόγειο της δύναμής της . Πιστεύω ότι αυτό κανείς δεν μπορεί να το αμφισβητήσει. Επιπλέον, όπως όλοι ξέρουμε, στη δημοκρατία καθένας έχει ελευθερία λόγου. Άρα είναι άδικο να κατηγορείτε τους δημοκρατικούς για την κατάσταση που επικρατεί, διότι όλοι αποφασίσαμε από κοινού να στείλουμε αυτούς τους στρατηγούς στους Αιγός Ποταμούς. θα ήταν γελοίο να πιστεύαμε ότι αν υπήρχε ολιγαρχικό πολίτευμα τα πράγματα θα κατέληγαν διαφορετικά. Κατά τη γνώμη μου ίσως να ήταν και χειρότερη η κατάσταση. Επίσης, μπορεί να χάθηκε μια μάχη, αλλά όχι ο πόλεμος. Το μόνο σίγουρο είναι ότι στον χρόνο που μας μένει θα προσπαθήσουμε να προετοιμαστούμε κατάλληλα, για να αντιμετωπίσουμε τον επερχόμενο εχθρό. Τέλος θα ήθελα να προσθέσω ότι μετά από αυτό τον πόλεμο η δημοκρατία θα βγει ακόμα πιο δυνατή.
Ειρήνη Χατζάκη
ολιγαρχικό πολίτη: Πιστεύετε ότι η ευθύνη βαραίνει τους δημοκρατικούς; Αν η πόλη είχε ολιγαρχικό πολίτευμα, θα είχε αποφευχθεί η ήττα;
Εγώ είμαι ένας ολιγαρχικός πολίτης, αρκετά αναστατωμένος με τα λόγια των συμπολιτών μου. Πιστεύω ακράδαντα ότι η ευθύνη της πανωλεθρίας μας βαραίνει τους δημοκρατικούς ̇ και τους ηγέτες της δημοκρατίας, αλλά και εκείνους που τους εξέλεξαν. Τα λάθη της ηγεσίας ήταν πολλά και επώδυνα. Αρχικά, και ο Κόνων και οι νεοεκλεγέντες στρατηγοί χαρακτηρίζονται από έπαρση, αλαζονεία και εγωισμό, που οδήγησαν σε υπέρβαση της λογικής και ανορθολογικές αποφάσεις με σκοπό την κάλυψη του προσωπικού τους συμφέροντος. Επίσης, μοιραία αποδείχτηκε η ανικανότητα των Αθηναίων αρχηγών να αντιμετωπίσουν ένα στρατηγό που θεωρούσαν, μάλιστα, κατώτερό τους. Έτσι, η πόλη μας ξεπέρασε το ένδοξο, ηρωικό παρελθόν της. Το μέλλον μας είναι αβέβαιο και ανασφαλές. Νομίζω ότι μπορούμε πλέον να πούμε πως η παντοδύναμη Αθήνα έχει γίνει θύμα των παλιών θυμάτων της. Και όλα αυτά εξαιτίας της «περίφημης» δημοκρατίας.
Εύη Τζιμπιμπάκη
πρώην στρατηγό: Πιστεύετε ότι το αποτέλεσμα είναι θέμα προσωπικών επιλογών, δηλαδή των συγκεκριμένων στρατηγών;
Καταρχάς, είμαι απεριόριστα λυπημένος για το αποτέλεσμα αυτής της μάχης. Είναι πραγματικά ντροπιαστικό και παράλληλα ακατανόητο ο Αθηναϊκός στόλος να ηττήθηκε από τους άπειρους στη θάλασσα Λακεδαιμονίους και μάλιστα να καταστρέφεται ολόκληρος ο στόλος μας. Θεωρώ ότι μία ήττα τέτοιας κλίμακας και μάλιστα στο τομέα που διακρινόμαστε συγκριτικά με τους υπόλοιπους Έλληνες είναι καθαρά αποτέλεσμα λανθασμένης διακυβέρνησης και προσωπικών επιλογών των στρατηγών μας. Πώς αλλιώς θα υπήρχε περίπτωση να μας νικήσουν ; Οι στρατηγοί μας σίγουρα θα έκαναν τραγικά λάθη με πρώτο το ότι εξέλεξαν καινούριους στρατηγούς λίγο πριν ξεκινήσει η σύγκρουση, χωρίς να υπάρχει η σωστή οργάνωση για να αντιμετωπιστεί ο εχθρός. Όχι μόνο δεν υπήρχε σωστή οργάνωση, αλλά παράλληλα φοβάμαι ότι οι στρατηγοί μας έδειξαν απαράμιλλη υπεροψία και αλαζονεία, που τους ώθησε στη λήψη λανθασμένων αποφάσεων, όπως η μειονεκτική θέση που επέλεξαν ως στρατόπεδο, καθώς και οι αμεθόδευτες και επιπόλαιες προκλητικές κινήσεις εναντίον των αντιπάλων. Ίσως βέβαια να τους εμπόδισε από το να υπερασπιστούν το συμφέρον της πατρίδας τους. Κυκλοφορούν και φήμες που υποστηρίζουν την άποψή μου, καθώς λέγεται ότι απέρριψαν τις συμβουλές του έμπειρου Αλκιβιάδη που έβλεπε τα μειονεκτήματά τους. Η ηγεσία χρειάζεται άτομα με ήθος και αρχές, αγάπη για την πατρίδα. Φαίνεται όμως από την ήττα μας ότι οι δικοί μας ήταν εγωιστές και ανοργάνωτοι. Και κανείς βέβαια δε μπορεί να απορρίψει το ενδεχόμενο της προδοσίας. Ποιος μας εγγυάται ότι όλα αυτά δεν ήταν μεθοδευμένα και προσχεδιασμένα; Φαίνεται ακραίο, όμως τα κίνητρα ίσως να ήταν πολλά. Παρόλα αυτά εγώ ως έμπειρος και παλιός στρατηγός της πατρίδας μας, θεωρώ ότι οι στρατηγοί μας ήταν ακατάλληλοι να διευθύνουν μια τόσο σημαντική επιχείρηση. Πολλά στρατηγικά λάθη, λάθος θέση για στρατόπεδο, επανάληψη των ίδιων λαθών, απόρριψη βοήθειας και συμβουλών ήταν τα λάθη των στρατηγών μας κατά τη γνώμη μου. Αν ήταν ζωντανοί θα έπρεπε να δικαστούν άμεσα για την κατάσταση στην οποία οδήγησαν την πατρίδα τους. Τώρα είμαστε αναγκασμένοι να υποστούμε τις συνέπειες για τις επιπολαιότητες και τις ανευθυνότητες δέκα εγωιστών και εχθρών της πατρίδας μας. Γιατί αυτό είναι με όσα έπραξαν εις βάρος της !!!
Χουρσανίδης Βασίλης
Ποια γνώμη έχετε για το Λύσανδρο;
Γ. Ρωτώντας τη γνώμη
Ενός δούλου: Πιστεύετε ότι θα αλλάξει η ζωή σας μετά από τη ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς;
Ενός μέτοικου: Πιστεύετε ότι θα αλλάξει η ζωή σας μετά από τη ναυμαχία στους Αιγός Ποταμούς; Θα επηρεάσει τις οικονομικές σας δραστηριότητες ή ακόμα και την παραμονή σας στην Αθήνα;
Η είδηση της ήττας μας άφησε έκπληκτους και απογοητευμένους. Δεν περιμέναμε οι Λακεδαιμόνιοι να κερδίσουν τον πανίσχυρο στόλο μας. Τώρα πλέον έχουμε αμφιβολίες για το μέλλον . Λόγω αυτής της ήττας οι οικονομίες και οι εμπορικές δραστηριότητες μειώθηκαν δραστικά και δεν έχουμε την δυνατότητα να πληρώνουμε το μετοίκιο . Δεν θέλουμε να διακινδυνεύσουμε και να γίνουμε δούλοι και γι αυτό θα εγκαταλείψουμε την Αθήνα παρότι έχουμε ζήσει τόσα χρόνια εδώ.
Ενός Κύπριου εμπόρου: Πώς νιώθετε για τους Αθηναίους μετά το αποτέλεσμα της ναυμαχίας; Πώς πιστεύετε ότι θα συμπεριφερθούν οι Αθηναίοι;
Τα συναισθήματά μου για τους Αθηναίους είναι ποικίλα και ανάμικτα. Από τη μία πλευρά νιώθω συμπόνια για τους Ανθρώπους που έχασαν πολύ κοντινούς συγγενείς ή ακόμη και φίλους. Σίγουρα θα τους είναι πολύ δύσκολο να το ξεπεράσουν. Ακόμα και για μένα είναι αρκετά δύσκολο να συνειδητοποιήσω το γεγονός της ήττας των Αθηναίων. Είναι πολύ άδικο που χάθηκαν τόσες ζωές. Από την άλλη ίσως να είναι θέλημα των Θεών. Μπορεί να τους τιμωρούν για τα αίσχη που διέπραξαν στις τελευταίες πόλεις που κατέκτησαν και ειδικά για αυτά που έκαναν στους αποίκους των Λακεδαιμονίων, τους Μηλίους. Συνεπώς, μπορώ να πω ότι με αυτό που έπαθαν οι Αθηναίοι δικαιώθηκαν οι κάτοικοι της Ιστιαίας, της Σκιώνης, της Τορώνης και της Αίγινας, αλλά και όλοι οι υπόλοιποι Έλληνες που είχαν υποστεί τα χειρότερα βασανιστήρια των Αθηναίων.
Προς το παρόν η μόνη αντιμετώπιση του θέματος από τους Αθηναίους είναι ο θρήνος των παθών τους. Δεν ξέρω... ίσως να τους είναι δύσκολο να ξανασταθούν στα πόδια τους, αλλά ποιος ξέρει; Μπορεί ο Δίας να βάλει το χέρι του και να τους βοηθήσει να σκεφτούν κάτι. Πάντως οι Αθηναίοι δεν είναι αδύναμος λαός, πρέπει να πιεστούν πολύ για να παραδοθούν.
Ενός Μιλήσιου εμπόρου: Ποια πιστεύετε ότι θα είναι στη συνέχεια η τύχη της αθηναϊκής οικονομίας; Εσείς θα περιορίσετε τις εμπορικές σας επαφές με την Αθήνα;
Κοιτάξτε, όλοι είμαστε συντετριμμένοι απ' αυτό που συνέβη στην Αθήνα και στους Αθηναίους και τους συμπαραστεκόμαστε.Είναι δύσκολο να βγάλουμε από τώρα συμπεράσματα, αλλά, αν πρόκειται για πολιορκία, τότε το πιο πιθανό είναι να αποδυναμωθεί η αθηναϊκή οικονομία, στην καλύτερη περίπτωση. Αυτό βέβαια, θα κριθεί από το αποτέλεσμα. Σε κάθε κατάληξη, είναι σίγουρο πως ολόκληρη η οικονομία της Μεσογείου θα κλονιστεί, αφού η Αθήνα είναι, μάλλον ήταν, ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα της.
Τώρα, όσον αφορά στις εμπορικές συναλλαγές, στην περίπτωση που η Αθήνα τεθεί υπό την κυριαρχία των Λακεδαιμονίων, θα περιορίσουν το εμπόριο και θα αναγκαστώ να περιορίσω κι εγώ τις συναλλαγές μου. Σε κάθε άλλη όμως περίπτωση θα συνεχίσω να έχω εμπορικές σχέσεις με την Αθήνα, γιατί έτσι τους στηρίζω κατά κάποιο τρόπο, όσο μπορώ, βάσει των "δυνατοτήτων" μου ως έμπορος, σε αυτόν τον αγώνα τους.
Νίκος Τριανταφύλλου
Ενός Καρχηδόνιου εμπόρου: Πιστεύετε ότι οι εξελίξεις του πολέμου θα επηρεάσουν την οικονομία;
Καταρχάς θέλω να πω ότι λυπάμαι για την ήττα των Αθηναίων στην ναυμαχία και με στεναχωρεί η κατάσταση που επικρατεί στην Αθήνα. Τόσες γυναίκες χήρες και τόσα παιδιά ορφανά και πολλοί άλλοι δυστυχισμένοι άνθρωποι, αλλά τι να κάνουμε, αυτά συμβαίνουν στους πολέμους. Κάποιοι νικούν και κάποιοι χάνουν. Τέλος πάντων. Σε σχέση με το εμπόριο πιστεύω ότι μετά την ήττα των Αθηναίων εμείς οι έμποροι θα έχουμε πολλά πλεονεκτήματα λόγω της απουσίας των Αθηναίων και επειδή οι Σπαρτιάτες δεν ασχολούνται με το εμπόριο, θα εξαπλωθούμε σε περισσότερες περιοχές που πριν έκαναν συναλλαγές με τους Αθηναίους, δηλαδή θα έχουμε μεγαλύτερο κέρδος χωρίς τους Αθηναίους στα πόδια μας.
Κώστας Χαραλαμπάκης
Είναι φανερό το γεγονός , ότι όλοι είμαστε συντετριμμένοι από την έκβαση που πήρε ο πόλεμος για την Αθήνα. Προφανώς και θα είμαστε δίπλα στους Αθηναίους ό,τι και αν συμβεί. Αλλά είναι αλήθεια, ότι πολλές αλλαγές πρόκειται να γίνουν στο εμπόριο και γενικότερα στον τομέα της οικονομίας. Οι Αθηναίοι έχουν παγιδευτεί ολοκληρωτικά από το Λύσανδρο και το αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης είναι ότι δε θα μπορέσουν να διατηρήσουν την απόλυτη κυριαρχία τους στον τομέα του εμπορίου. Ναι, μεν τους συμπαραστεκόμαστε σε αυτή την δύσκολη φάση στην οποία βρίσκονται, αλλά αυτή η ολιγωρία τους μπορεί να μας βοηθήσει έτσι ώστε να αυξήσουμε τη δύναμή μας στον τομέα της οικονομίας και ειδικότερα στο εμπόριο.
Τάσος Ασημίνας
Ενός Αιγύπτιου εμπόρου: Πιστεύετε ότι οι εξελίξεις του πολέμου θα επηρεάσουν την οικονομία;
Οι εξελίξεις του πολέμου θα έχουν σίγουρα άμεση επίδραση στην οικονομία. Μέχρι τώρα εσείς οι Αθηναίοι κατείχατε όλο το εμπόριο στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο. Με τις τελευταίες εξελίξεις, όμως, όπως και να το κάνουμε, φαίνεται ότι οι Λακεδαιμόνιοι θα νικήσουν σε αυτόν τον πόλεμο. Εάν όντως συμβεί αυτό, εσείς δε θα έχετε τη δυνατότητα να διεξάγετε εμπόριο και οι Λακεδαιμόνιοι, όπως γνωρίζουμε, δεν ασχολούνται με αυτό. Ίσως έτσι να καταφέρουμε εμείς οι Αιγύπτιοι και άλλοι λαοί να επεκταθούμε και να μεγαλώσουμε την εμπορική μας δύναμη ενισχύοντας οικονομικά την χώρα μας.
Ανδρέας Τερσένοφ, Νίκος Χελιδώνης
Επιμέλεια: Μαρίνα Τσισμενάκη
Επιμέλεια: Σταύρος Στρατάκης